Σιωπηλό αντίο από τον «Φύλακα στη Σίκαλη»

ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΑ 91 ΤΟΥ Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΖ. ΝΤ. ΣΑΛΙΝΤΖΕΡ

«Πώς είναι δυνατόν να ξέρεις τι κάνεις μέχρι να το κάνεις;»... Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου (το 1951) οι νέοι απέκτησαν έναν παράξενο φίλο, με κάποτε διεστραμμένες όσο και επαναστατικές ιδέες εναντίον κάθε «κάλπικου» και της «περιρρέουσας απάθειας»: τον Χόλντεν Κόλφιλντ. Τον ήρωα του βιβλίου «Ο φύλακας στη Σίκαλη», που έμελλε να συντροφεύσει και να εμπνεύσει, με πάνω από 65 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως, και τις επόμενες γενιές - πλέον και μέσω Facebook.

Πατέρας του ιδιότυπου αντιήρωα, που πίστευε στην καλοσύνη της νεώτερης γενιάς και στη διαφθορά των «μεγάλων», ήταν ο γεννημένος στη Νέα Υόρκη γιος ενός πλούσιου εισαγωγέα τυριών Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, που θα μείνει στην ιστορία για τον «φύλακά» του (κι ας έγραψε τόσα άλλα), αλλά επέμενε και να μένει στη σκιά - απέφευγε δημόσιες εμφανίσεις, εξηγήσεις για τα βιβλία του, συνεντεύξεις, φωτογραφήσεις...

Έτσι απομονωμένος και ξεχασμένος ως πρόσωπο (όχι όμως και το βιβλίο του που εξακολουθεί να πουλάει σε ολόκληρο τον κόσμο- στην Ελλάδα μεταφράστηκε άπαξ από την Τζένη Μαστοράκη για τις Εκδόσεις Επίκουρος και έκτοτε κάνει συνεχείς επανεκδόσεις, πέρα από τα διηγήματά του «Εννέα ιστορίες») έμεινε για χρόνια ο Τζερόμ Ντέιβιντ Σάλιντζερ. Το μόνο που μάθαμε έκτοτε ήταν η είδηση του θανάτου του, στα 91 του, «από φυσικά αίτια», όπως αναφέρεται.

Ο μόνος λόγος για να μιλήσει δημοσίως ήταν για τον Σάλιντζερ εκείνοι που «προσπαθούσαν να κλέψουν το έργο του». Το 1982 μήνυσε κάποιον που προσπάθησε να πουλήσει μια πλαστή συνέντευξή του. Το ίδιο έκανε και σε συγγραφέα, εγκατεστημένο στη Σουηδία, που θέλησε να γράψει με το ψευδώνυμο Τζ. Ντ. Καλιφόρνια τη συνέχεια του «Φύλακα», με τον Χόλντεν ως 70άρη μισάνθρωπο. Είπε επίσης αμέτρητα «όχι» σε ταινίες (ακόμα και στους Ελία Καζάν και Μπίλι Γουάιλντερ).

«Ο Σάλιντζερ είναι ο συγγραφέαςενός σπουδαίου βιβλίου.Ξέρω πως τον αδικώ με αυτό που λέω, αλλά από τον ήρωά του, τον Χόλντεν Κόλφιλντ, ούτε εμείς οι αναγνώστες του ξεφύγαμε ποτέ ούτε εκείνος: τον "Φύλακα στη Σίκαλη" (όπως με τη δική του αυστηρή εντολή μεταφράστηκε ο τίτλος στα ελληνικά) δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να τον ξεπεράσει», λέει στα «ΝΕΑ» η ποιήτρια και μεταφράστρια του βιβλίουΤζένη Μαστοράκη.

«Από το 1951 μέχρι σήμερα ο Χόλντεν μεγάλωσε γενιές μεγάλων και παιδιών, αγαπήθηκε από επαναστατημένους μαθητές, μεσόκοπες νοικοκυρές και ψυχοπαθείς δολοφόνους, έγινε σχολικό ανάγνωσμα, απαγορεύτηκε, καθυβρίστηκε, αποθεώθηκε, κι έχει ακόμα μπροστά του μια μακριά και περιπετειώδη ζωή.

"Όταν ο Χάρι Πότερ θα βγαίνει στη σύνταξη, ο Χόλντεν Κόλφιλντ θα είναι ακόμα έφηβος», λέει ένα χαριτωμένο σύνθημα που διάβαζα χρόνια πριν στο Ίντερνετ. Και το πιστεύω. Κάπως έτσι θα γίνει. Ο Σάλιντζερ έζησε απομονωμένος, ούτε ξέρω πόσα χρόνια, εκεί στο Μέιν, στο Κόρνις. Μέχρι αυτή την Πρωτοχρονιά που έκλεισε τα 91 του. Πολιορκημένος από παθιασμένο φοιτητόκοσμο, αλλά και από αδιάκριτους που προσπαθούσαν να κλέψουν μια οργισμένη φωτογραφία του ή να φτιάξουν ένα φανταστικό βιβλίο για μια συνάντηση που δεν έγινε ποτέ. Μηνύοντας το σύμπαν, όταν αγρίευαν τα πράγματα. Τριγυρισμένος από φήμες για τα αμέτρητα βιβλία που έγραφε στο μεταξύ. Και για τα πελώρια χρηματοκιβώτια που είχε στο γραφείο του και φύλαγε όλα τα ανέκδοτα χειρόγραφά του. Καθυβρισμένος από τους άλλοτε δικούς του ανθρώπους: μία σύζυγο, μία κόρη (ο γιος του, αν θυμάμαι καλά, κράτησε αποστάσεις από τις γυναίκες της οικογένειας) και μια πρώην αγαπημένη που ήθελε (προπάντων) να γίνει συγγραφέας. Ο Σάλιντζερ πρέπει να πλήρωσε ακριβά και τον Χόλντεν και την επιτυχία του Χόλντεν. Όμως πολύ πιο ακριβή παραμένει, για μένα, η σιωπή του όλα αυτά τα χρόνια.Και γι΄ αυτήν τη σιωπή είναι σπουδαίος ».

Τα ελάχιστα που είπε

1946. «Στον Στρατό είχα πάντα μαζί μου μια γραφομηχανή για να γράφω όποτε έβρισκα καιρό στο λαγούμι μου».

1955. «Ξέρω πως κάποιους καλούς μου φίλους θα σοκάρει ο "Φύλακας στη Σίκαλη". Κάποιοι απ΄ αυτούς είναι παιδιά. Για την ακρίβεια, όλοι οι καλοί μου φίλοι είναι παιδιά. Μου είναι αδύνατον να φανταστώ πως το βιβλίο μου θα μείνει σε ένα ράφι, απρόσιτο από εκείνα».

1980. «Λατρεύω να γράφω και σας διαβεβαιώ πως γράφω τακτικά. Όμως γράφω για τον εαυτό μου, για τη δική μου ευχαρίστηση. Και θέλω να μ΄ αφήνουν μόνο για να το κάνω».

Με μια ματιά1919: Πρωτοχρονιά γεννιέται στο Μανχάταν. 1951: Γράφει τον «Φύλακα στη Σίκαλη». 1953: Εκδίδει τις «Εννέα ιστορίες». 1965: Το τελευταίο του έργο (διήγημα) δημοσιεύεται στον «Νew Yorker». 1980: Ο Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν δολοφονεί τον Τζον Λένον, κρατώντας ένα αντίτυπο του «Φύλακα». 1999: Κυκλοφορούν βιογραφίες της πρώην ερωμένης του Τζόις Μενάρ και της κόρης του Μάργκαρετ. 

Πηγή: www.tanea.gr