Της Ηρούς Πιττίδου
Στο Φανάρι έχω βρεθεί αρκετές φορές αλλά το σκηνικό δεν έχει σταματήσει να με γοητεύει. Έτσι κι αυτή τη φορά, που προορισμός μου ήταν η Μεγάλη του Γένους Σχολή. Στη διαδρομή απήλαυσα τη μαγική θέα προς τον Κεράτιο Κόλπο. Πέρασα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και περπάτησα στα στενά δρομάκια της περιοχής, εκεί όπου ήκμασε το ελληνικό στοιχείο και εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες άρχοντες, οι σπουδαίοι Φαναριώτες.
Τώρα πια το Φανάρι είναι μια φτωχή συνοικία με ερειπωμένα σπίτια. Ανάμεσα στα ετοιμόρροπα και προχειροφτιαγμένα καταλύματα, δεσπόζει επιβλητικά το «κόκκινο κάστρο», η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που αποτελεί το αρχαιότερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κωνσταντινούπολης. Εκεί, με περίμενε η διευθύντρια, κυρία Βικτωρία Λαιμοπούλου, η πρώτη γυναίκα σχολάρχης του ιδρύματος.
Ξεναγήθηκα στο χώρο και ήμουν τυχερή γιατί ανεβήκα ως πάνω στον τρούλο, όπου στεγάζεται το αστρονομικό παρατηρητήριο της Σχολής. Ο χώρος απέπνεε κάτι μαγικό. Όλα έμοιαζαν σα να μην πέρασε μια μέρα από το 1881 που δημιουργήθηκε το κτίριο. Τότε, επί Πατριαρχίας Ιωακείμ Γ΄ και χάρη σε γενναίες προσφορές πλουσίων ομογενών, κατασκευάστηκε το μεγαλοπρεπές αυτό οικοδόμημα που στεγάζεται και σήμερα η Σχολή, η «πορφυρογέννητη βασίλισσα» του ιστορικού λόφου. Αρχιτέκτονας ήταν ο Κωνσταντίνος Δημάδης.
Τώρα πια το Φανάρι είναι μια φτωχή συνοικία με ερειπωμένα σπίτια. Ανάμεσα στα ετοιμόρροπα και προχειροφτιαγμένα καταλύματα, δεσπόζει επιβλητικά το «κόκκινο κάστρο», η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που αποτελεί το αρχαιότερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κωνσταντινούπολης. Εκεί, με περίμενε η διευθύντρια, κυρία Βικτωρία Λαιμοπούλου, η πρώτη γυναίκα σχολάρχης του ιδρύματος.
Ξεναγήθηκα στο χώρο και ήμουν τυχερή γιατί ανεβήκα ως πάνω στον τρούλο, όπου στεγάζεται το αστρονομικό παρατηρητήριο της Σχολής. Ο χώρος απέπνεε κάτι μαγικό. Όλα έμοιαζαν σα να μην πέρασε μια μέρα από το 1881 που δημιουργήθηκε το κτίριο. Τότε, επί Πατριαρχίας Ιωακείμ Γ΄ και χάρη σε γενναίες προσφορές πλουσίων ομογενών, κατασκευάστηκε το μεγαλοπρεπές αυτό οικοδόμημα που στεγάζεται και σήμερα η Σχολή, η «πορφυρογέννητη βασίλισσα» του ιστορικού λόφου. Αρχιτέκτονας ήταν ο Κωνσταντίνος Δημάδης.
Στη διάρκεια της λειτουργίας της, η Σχολή στεγάστηκε σε διάφορους χώρος γύρω από το Πατριαρχείο. Ιδρύθηκε το 1454, όταν ο Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος κάλεσε τον φιλόσοφο Ματθαίο Καμαριώτη και του ανέθεσε να ανασυγκροτήσει την Πατριαρχική Ακαδημία που είχε διαλυθεί τις παραμονές της Άλωσης. Στη μακραίωνη διαδρομή της εναλλάσσει και την ονομασία και τον τρόπο λειτουργίας της. Με βάση τα ιστορικά Βυζαντινά συγγράμματα, αποκαλείται: «Μέγα του Γένους Μουσείον», «Πάγκοινος Ακαδημία», «Πατριαρχικόν Σχολείον», «Ελληνικόν Σχολείον». Παλιότερα, η Μεγάλη του Γένους Σχολή, φέρεται να λειτουργούσε με 2 τμήματα: των Γραμματικών και των Φιλοσοφικών. Τον 19ο αιώνα, λειτούργησε και ως Ιατρική Σχολή, ενώ ανάμεσα στα έτη 1907-1924 λειτουργούσε εντός της Σχολής ανεξάρτητη τετρατάξια Μουσική Σχολή, της οποίας οι απόφοιτοι προσλαμβάνονταν και απασχολούνταν και ως ιεροψάλτες.
Σήμερα, η Σχολή λειτουργεί ως σχολείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και βρίσκεται υπό την πνευματική προστασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, για το λόγο αυτό φέρει την άκρως τιμητική ονομασία «Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή». Όπως όλα τα μειονοτικά σχολεία, υπάγεται στην Ομογένεια, έχει το καθεστώς ιδιωτικού και μειονοτικού σχολείου και ελέγχεται από το Υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας. Αποτελεί αυτοδιοίκητο Βακούφι και διοικείται από τη Σχολική Εφορεία, η οποία λογοδοτεί προς τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων. Θέματα που αφορούν στο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου, ρυθμίζονται από τις παλιότερες ελληνοτουρκικές συμφωνίες και διέπονται από το καθεστώς της αμοιβαιότητας σε σχέση πάντα με τα αντίστοιχα μειονοτικά σχολεία στη Θράκη. Τα μαθήματα διδάσκονται στα Ελληνικά και στα Τουρκικά.
Αυτή τη στιγμή, φοιτούν μονάχα 55 μαθητές. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, δικαίωμα φοίτησης στα ελληνικά μειονοτικά σχολεία της Πόλης έχουν μονάχα οι Ρωμιοί Ορθόδοξοι που είναι Τούρκοι Υπήκοοι και τα παιδιά καθηγητών, εργαζομένων στο Γενικό Προξενείο και κάποιων στρατιωτικών.
-«Εμείς θέλουμε να έχουν τη δυνατότητα και οι Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Κωνσταντινούπολη να μπορούν να γράψουν τα παιδιά τους στα μειονοτικά σχολεία. Είναι κρίμα να μη φέρνουν και τις οικογένειες τους ερχόμενοι στην Πόλη, ώστε να ενισχυθεί το ελληνικό στοιχείο. Είμαστε λίγοι πια. Εύχομαι να γίνουν κάποιες αλλαγές και έχουμε κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση», είπε η διευθύντρια της Σχολής, που βρίσκεται στο τιμόνι του σχολείου από το 2007.
Με την κυρία Λαιμοπούλου, μιλήσαμε επίσης για τους καθηγητές της Σχολής, 23 στον αριθμό. Δώδεκα ομογενείς, οκτώ Τούρκοι και τρεις με απόσπαση από το Ελληνικό Κράτος. Τη ρώτησα αν υπάρχει το ενδεχόμενο να κλείσει η Σχολή και μου απάντησε πως κάποτε λειτούργησε με οκτώ μαθητές και ότι θα κάνουν τα πάντα για συνεχιστεί το εκπαιδευτικό της έργο. Στο διάστημα που έμεινα στη Σχολή, πέτυχα τους μαθητές στο διάλειμμα και παρατηρώντας τους, κατάλαβα ότι μεταξύ τους μιλάνε Τουρκικά κι όχι Ελληνικά.
-«Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;», ρώτησα την κυρία Λαιμοπούλου.
-«Εμείς τους παροτρύνουμε να μιλάνε Ελληνικά, αλλά είναι φυσιολογικό που δεν το κάνουν. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι μαθητές. Η τηλεόραση, οι εξωσχολικοί φίλοι τους, όλα έχουν σημασία. Και μην ξεχνάτε ότι αυτό πηγάζει, κυρίως, από τους Αραβόφωνους μαθητές», απάντησε η διευθύντρια.
Φεύγοντας, από τη Σχολή, έκατσα λίγο στην αυλή και παρατήρησα τη θέα. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή δεν δημιουργήθηκε τυχαία σε εκείνο το μέρος. Χτισμένη σε ένα μαγικό σημείο στην πλαγιά του πέμπτου λόφου της Πόλης, προσφέρει κάτι μοναδικό στους επισκέπτες της, πόσο μάλλον στους μαθητές και στους καθηγητές της. Το κτίριο σε σχήμα αετού με ανοιχτά φτερά, το βαθύ κόκκινο χρώμα, ο επιβλητικός τρούλος, κάνουν τη Σχολή να ξεχωρίζει μέσα στην αγκαλιά του Κεράτιου κόλπου. Άλλο ένα κομμάτι που συμπληρώνει το εντυπωσιακό σκηνικό της Κωνσταντινούπολης.
Σήμερα, η Σχολή λειτουργεί ως σχολείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και βρίσκεται υπό την πνευματική προστασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, για το λόγο αυτό φέρει την άκρως τιμητική ονομασία «Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή». Όπως όλα τα μειονοτικά σχολεία, υπάγεται στην Ομογένεια, έχει το καθεστώς ιδιωτικού και μειονοτικού σχολείου και ελέγχεται από το Υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας. Αποτελεί αυτοδιοίκητο Βακούφι και διοικείται από τη Σχολική Εφορεία, η οποία λογοδοτεί προς τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων. Θέματα που αφορούν στο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου, ρυθμίζονται από τις παλιότερες ελληνοτουρκικές συμφωνίες και διέπονται από το καθεστώς της αμοιβαιότητας σε σχέση πάντα με τα αντίστοιχα μειονοτικά σχολεία στη Θράκη. Τα μαθήματα διδάσκονται στα Ελληνικά και στα Τουρκικά.
Αυτή τη στιγμή, φοιτούν μονάχα 55 μαθητές. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, δικαίωμα φοίτησης στα ελληνικά μειονοτικά σχολεία της Πόλης έχουν μονάχα οι Ρωμιοί Ορθόδοξοι που είναι Τούρκοι Υπήκοοι και τα παιδιά καθηγητών, εργαζομένων στο Γενικό Προξενείο και κάποιων στρατιωτικών.
-«Εμείς θέλουμε να έχουν τη δυνατότητα και οι Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Κωνσταντινούπολη να μπορούν να γράψουν τα παιδιά τους στα μειονοτικά σχολεία. Είναι κρίμα να μη φέρνουν και τις οικογένειες τους ερχόμενοι στην Πόλη, ώστε να ενισχυθεί το ελληνικό στοιχείο. Είμαστε λίγοι πια. Εύχομαι να γίνουν κάποιες αλλαγές και έχουμε κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση», είπε η διευθύντρια της Σχολής, που βρίσκεται στο τιμόνι του σχολείου από το 2007.
Με την κυρία Λαιμοπούλου, μιλήσαμε επίσης για τους καθηγητές της Σχολής, 23 στον αριθμό. Δώδεκα ομογενείς, οκτώ Τούρκοι και τρεις με απόσπαση από το Ελληνικό Κράτος. Τη ρώτησα αν υπάρχει το ενδεχόμενο να κλείσει η Σχολή και μου απάντησε πως κάποτε λειτούργησε με οκτώ μαθητές και ότι θα κάνουν τα πάντα για συνεχιστεί το εκπαιδευτικό της έργο. Στο διάστημα που έμεινα στη Σχολή, πέτυχα τους μαθητές στο διάλειμμα και παρατηρώντας τους, κατάλαβα ότι μεταξύ τους μιλάνε Τουρκικά κι όχι Ελληνικά.
-«Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;», ρώτησα την κυρία Λαιμοπούλου.
-«Εμείς τους παροτρύνουμε να μιλάνε Ελληνικά, αλλά είναι φυσιολογικό που δεν το κάνουν. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι μαθητές. Η τηλεόραση, οι εξωσχολικοί φίλοι τους, όλα έχουν σημασία. Και μην ξεχνάτε ότι αυτό πηγάζει, κυρίως, από τους Αραβόφωνους μαθητές», απάντησε η διευθύντρια.
Φεύγοντας, από τη Σχολή, έκατσα λίγο στην αυλή και παρατήρησα τη θέα. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή δεν δημιουργήθηκε τυχαία σε εκείνο το μέρος. Χτισμένη σε ένα μαγικό σημείο στην πλαγιά του πέμπτου λόφου της Πόλης, προσφέρει κάτι μοναδικό στους επισκέπτες της, πόσο μάλλον στους μαθητές και στους καθηγητές της. Το κτίριο σε σχήμα αετού με ανοιχτά φτερά, το βαθύ κόκκινο χρώμα, ο επιβλητικός τρούλος, κάνουν τη Σχολή να ξεχωρίζει μέσα στην αγκαλιά του Κεράτιου κόλπου. Άλλο ένα κομμάτι που συμπληρώνει το εντυπωσιακό σκηνικό της Κωνσταντινούπολης.
www.protagon.gr
No comments:
Post a Comment