Tuesday, April 6, 2010

Λεξιλαγνεία: Χρόνια Πολλά...



Χρόνια Πολλά. Ώωωπ και στοπ. Η μόνη περίπτωση που δεν λέμε Χρόνια Πολλά είναι αυτές τις πασχαλινές ημέρες. Το πολύ να πεις τα «χρόνια πολλά» σε κάποιον που έχει την ονομαστική του εορτή. Αλλά για αυτή καθ’εαυτή τη γιορτή του Πάσχα η μόνη ευχή που επιτρέπεται με βάση την εκκλησιαστική τάξη και για τις επόμενες ημέρες μέχρι της Αναλήψεως, είναι το «Χριστός Ανέστη» και η μόνη απάντηση το «Αληθώς Ανέστη» ή το «Αληθώς ο Κύριος». Φθάνει βέβαια να το πιστεύεις. Τι γίνεται όταν δεν πιστεύεις τα πασχαλινά δρώμενα και σου τύχει αυτή η δύσκολη στο χειρισμό της ευχή; Ίσως ένα ήπιο «μακάρι να είναι έτσι» ή «το ελπίζω» μας βοηθάει να μην απογοητεύσουμε τον άλλο και να βγούμε ευγενικά από τη δύσκολη θέση. Πέρα από το τι θα σκεφθεί ό άλλος μέσα του.

Σαγιούζ. Εκτοξεύθηκε το Μεγάλο Σάββατο για ένα ακόμη ταξίδι προς τον Διαστημικό Σταθμό. Σημαίνει στα ρωσικά την ένωση και τη συμμαχία. Όπως συχνά γίνεται με τις ρωσικές λέξεις, προφέρεται: σογιούζ, από τους μη ρωσομαθείς, αλλά αυτό είναι λάθος. Διότι ένας βασικός κανόνας της ρωσικής γλώσσας είναι: το «ο» που δεν τονίζεται να προφέρεται σαν «α» και μόνο όποιο «ο» τονίζεται να προφέρεται όπως και στα ελληνικά. Έτσι θα έπρεπε κανονικά να λέμε «Ντασταγιέφσκι» και «Μπαρίς» αντί για Ντοστογιέφσκι και Μπορίς. Ξέρω, ξέρω, κάποιος τώρα σκέπτεται πως όταν ούτε οι ελληνικές λέξεις δεν λέγονται όλες σωστά για τις ρωσικές να στενοχωρηθούμε; Πράβιλνα.

Τσετσενία. Μέσα από ένα δραματικό γεγονός, τις εκρήξεις στον υπόγειο σιδηρόδρομο της Μόσχας, ξαναθυμηθήκαμε τη χώρα αυτή στο Βόρειο Καύκασο. Έχει 1. 260 000 κατοίκους περίπου και το εκπληκτικό είναι ότι ο μέσος όρος ηλικίας τους βρίσκεται κοντά στα 23 μόλις χρόνια. Ας σκεφθούμε ότι μια από τις ζωντανές βόμβες ήταν ήδη χήρα στα δεκαεπτά της. Η ονομασία του λαού είναι Νοχτσίιν από το όνομα μιας παλαιάς φυλής της περιοχής και μάλιστα το 2006 είχε ριχτεί η ιδέα να ονομάζεται πλέον η χώρα Νοχτσιινία αλλά προς το παρόν παραμένει το όνομα Τσετσενία ή Τσέτσνια που το έδωσαν οι πάντα εχθρικοί προς το λαό αυτό Ρώσοι από το όνομα ενός χωριού, του Chechen-Aul.

Spread. Δεν σημαίνει μόνο το (πας)άλειμα. Αυτό που έγινε δηλαδή στη Σύνοδο της 25ης Μαρτίου. Η λέξη στα αγγλικά έχει και τη σημασία του εύρους. Για παράδειγμα το άνοιγμα των φτερών ενός πτηνού λέγεται spread. Στην περίπτωση της Ευρώπης το γεράκι είναι η Γερμανία και το επιτόκιο που εκείνη δανείζεται, κάπου κοντά στο 2% λαμβάνεται ως βάση. Κάτι άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Ελλάδα είναι τα σπουργίτια και τους δίνουν δάνειο με επιτόκιο μεγαλύτερο από της Γερμανίας. Τη διαφορά τη λένε spread και αντί να τη δίνουν επί τοις εκατό, οι τρομολάγνοι, απολαμβάνουν να τη δίνουν σε τριψήφιους αριθμούς (αν πάμε σε τετραψήφιο το πουλάκι θα είναι στα νυχάκια του Δ.Ν.Τ.) που είναι όντως και πιο εντυπωσιακοί.

Kabaddi. Στα Ινδικά σημαίνει το κράτημα της αναπνοής. Ε και; Όμως αυτό το Σαββατοκύριακο γίνονται οι παγκόσμιοι αγώνες στο καμπαντί. Ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα στο Μπανγκλα Ντες, σε Ινδία, Πακιστάν, Ιαπωνία, Κορέα, Νέα Ζηλανδία ακόμη και Καναδά. Και αν θυμίζει λίγο από «μέλισσα-μέλισσα» είναι ένα απαιτητικό και πολλές φορές σκληρό άθλημα, που συμμετέχουν σε αυτό μπρατσωμένοι αθλητές, χωρισμένοι σε ομάδες των επτά. Φεύγει ένας λέγοντας τραγουδιστά τη λέξη «καμπαντί» και περνάει στο γήπεδο της άλλης ομάδας όπου προσπαθεί να πιάσει αιχμάλωτο κάποιον αντίπαλο, χωρίς όμως να πάρει ανάσα(!) και για να το αποδεικνύει αυτό πρέπει να τραγουδάει συνεχώς. Γι αυτό και οι αμυνόμενοι κάνουν αλυσίδα προσπαθώντας να εγκλωβίσουν τον εισβολέα μέχρι να αναγκαστεί να αναπνεύσει, οπότε βγαίνει εκείνος από το παιχνίδι. Ο αγώνας διεξάγεται σε δυο ημίχρονα των 20 λεπτών. Φανταστείτε να παίζουν αυτό το παιχνίδι στη Βουλή και φτιάξτε εσείς τις ομάδες…

Χοληστερόλη. Αυτό είναι το σωστό όνομα του ηδονικού εχθρού που κυλάει υπόκωφα μέσα στο αίμα μας αυτές τις ημέρες. Η κατάληξη είναι –ολη όπως αυστηρά καθορίζει η Χημεία ότι αρμόζει σε μια ένωση που διαθέτει τη χαρακτηριστική ομάδα –ΟΗ, δηλαδή το λεγόμενο υδροξύλιο. Στο σώμα μας κυκλοφορεί αυτή που παράγεται από τον οργανισμό αλλά και αυτή που παίρνουμε από τις τροφές. Από τον οργανισμό παράγεται στο συκώτι, βοηθάει και στην παραγωγή χρήσιμων ουσιών από τη χολή, έχει δομή στεροειδούς και χαρακτηριστικά αλκοόλης, εξ ου και χολη-στερ-όλη. Οι χρήσιμες αυτές ουσίες της χολής παίζουν ρόλο… τουμποφλό και δεν αφήνουν τα λιπαρά μόρια, αδιάλυτα στο νερό να βουλώσουν με την πρώτη τα πάντα αλλά τα περικυκλώνουν, τους προσδίδουν κάποια ρευστότητα μέχρι να απορροφηθούν από τα τοιχώματα του εντέρου και να πάνε στις ενεργειακά χρήσιμες αποθήκες λίπους του σώματος. Αν όμως μπουν και άλλες ποσότητες από τροφές ανθυγιεινές συσσωρεύονται στις αρτηρίες, περνούν από εκεί με το πλάσμα του αίματος ιόντα ασβεστίου βρίσκουν ευνοϊκό έδαφος και φτιάχνουν μια αρκετά στέρεη λάσπη. Είναι η εκδίκηση του άκακου αρνιού και του μικρού pig που δεν ήθελε να το πάρουν μακριά από τη μανούλα του για να καταλήξει μεζές.

www.protagon.gr 


No comments: