Κάθε εβδομάδα το παραλήρημα ενός εξαρτημένου από τα λεξικά και τις γλώσσες
Hallo World! Όποιος ή όποια προσπάθησε να μάθει μια γλώσσα προγραμματισμού, έστω και την πιο ταπεινή και παλαιάς κοπής BASIC, ξέρει ότι στο πρώτο παράδειγμα, ίσως είναι και κάτι σαν γούρι για τους συγγραφείς, θα πρέπει να μάθει να γράφει και να κάνει το υπολογιστικό μηχάνημα να βγάζει στην οθόνη ή τον εκτυπωτή το χαιρετισμό: Hallo World! Αρχίζω λοιπόν κι εγώ με αυτό το χαιρετισμό για να πάνε όλα καλά καθώς θα εκτίθεμαι κάθε εβδομάδα στην παγκόσμια έλξη των διαφόρων λέξεων που μας περιβάλλουν και στις κριτικές παρατηρήσεις όσων θα μπαίνουν στον κόπο να διαβάζουν τη Λεξιλαγνεία.
Ξεκινώ λοιπόν από τη λέξη Hello ή πιο σωστά Hallo, που έχει γίνει στα ελληνικά «Αλό» και χρησιμοποιείται ακόμη αρκετά. Πριν από το 1870 χρησιμοποιούσαν το Halloo! οι άποικοι στην Αμερική μόνο για τα σκυλιά τους! Όταν εφευρέθηκε το τηλέφωνο ο Τόμας Έντισον που ήταν με την Western Union και διέθετε μεγαλύτερο διαφημιστικό προϋπολογισμό από εκείνον του ανταγωνιστή του Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, έπεισε τους συμπατριώτες του ότι η κραυγή που μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν για τους καλύτερους φίλους του ανθρώπου θα έπρεπε να επεκταθεί και στους χειρότερους φίλους του σκύλου και έτσι από το Halloo! προέκυψε το παγκόσμιας σχεδόν χρήσης Hallo. Εμείς στην Ελλάδα γιατί άραγε να λέμε Αλό;
Cojones (τα κοχόνες). Αναγκάζομαι να συνεχίσω με μια ακόμη ξένη λέξη που φαίνεται να παίρνει πράσινη κάρτα παραμονής στην Ελλάδα. Γιατί την ακούω και τη βλέπω όλο και πιο συχνά. Υπάρχει και σε ένα κείμενο του δικού μας μαχητικού αν και αόρατου κοριτσιού του διπλανού πόρταλ, το είδα σε εφημερίδα και το άκουσα μόλις την Παρασκευή από τον ΒΗΜΑ-fm γύρω στις 6.30 μμ. Είναι ο πληθυντικός μιας ισπανικής «βρώμικης» λέξης που παραπέμπει στο ανδρικό κορμί. Εκεί, κάτω από τη ζώνη και λίγο(!) πάνω από τα γόνατα, όπου και ψάχνοντας αν πας, δεν συναντάς δυο μπαλάκια; Ε, αυτά είναι τα κοχόνες. Αν από κάποια ατυχία είναι ένα μόνο λέγεται cojon (κοχόν). Με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι εδώ στα μέρη μας, για όσους δεν θέλουν ο βρισιές τους να χάνουν σε τοπικό χρώμα άρα και σε αμεσότητα, άρχισε να επικρατεί σαν αντίστοιχη έκφραση «τα αυγά». Ακούγεται μάλιστα και σε διαφήμιση καταστήματος παιδικών παιχνιδιών αυτές τις ημέρες(Ωραίοι ε;). Πρόκειται για παλιά βορειοελλαδίτικη λογοτεχνική δημιουργία, έναν ευφημισμό, που ανέλαβε να την κάνει γνωστή στο Πανελλήνιο και το πέτυχε όταν δούλευε σαν προπονητής στην καλαθοσφαίριση κάνοντας εκρηκτικές δηλώσεις ένας γνωστός «ξανθός» ποιητής του οργισμένου λόγου με Ph. D. στις βρισιές.
Ζάπλουτος. Προς όλους τους Κακοφωνίξ στο ραδιόφωνο αλλά και σε όσους γράφουν και μάλιστα σε εφημερίδες που συμπαθούμε. Όσο λάθος είναι να λέμε ο Οκτώ(μ)βριος δίνοντας δουλειά σε ένα μι που δεν χρειάζεται, άλλο τόσο τρυπάει τα αυτιά και τα μάτια ο ζά(Μ)πλουτος. Τον υπερβολικά πλούσιο δημιουργεί αυτό το μονοσύλλαβο επιτατικό ζα στην αρχή της λέξης. Και αφού τα έχει όλα ο ζάπλουτος, σαν μνημονικό κανόνα ας έχουμε το ότι δεν του χρειάζεται και ένα μι παραπάνω. Ανάλογα υπήρχαν παλαιότερα τα: ζα-λευκος (=υπερλευκός), ζάπυρος (=πυρακτωμένος).
Υάδες. Είναι όνομα καφετέριας, τις πινακίδες της συναντάς ανεβαίνοντας τον περιφερειακό στο Αττικόν Άλσος στο Γαλάτσι. Δεν έχω πάει ποτέ και δεν έχω πάρει(ακόμη) λεφτά για να τη διαφημίσω. Σκέφτομαι όμως κάθε φορά ότι οι άνθρωποι εκεί βρήκαν ένα ωραίο όνομα για μαγαζί χωρίς να καταφύγουν σε ξένες πολιτείες. Από το ρήμα ύω, (με δασεία και οξεία) που σημαίνει ρίχνω βροχή πήραν το όνομά τους επτά αστεράκια στο «κεφάλι» του αστερισμού του Ταύρου και για τους ανθρώπους που τα παρατηρούσαν προσεκτικά, όταν ανέτελλαν ταυτόχρονα με τον Ήλιο προμήνυαν βροχή. Αυτές δηλαδή που θα μας βρέξουν (ενίοτε) είναι οι Υάδες. Beautiful.
Ράστα. Είναι είδος κόμμωσης όπου τα μαλλιά με τη βοήθεια ειδικής θερμαντικής συσκευής και μιας κολλώδους ουσίας τυλίγονται σε μόνιμες και μεγαλοπρεπείς μπούκλες. Είναι συγχώνευση των λέξεων Ras και Tafari. Οι λέξεις αυτές χαρακτηρίζουν μια θρησκευτική κοινότητα στη Τζαμάικα πού ιδρύθηκε από Αθίοπες σκλάβους φερμένους από τη χώρα τους στο νησί. Σύμφωνα με τις δοξασίες των ανθρώπων αυτών, αυτοκράτοράς τους είναι ο πεθαμένος πια αυτοκράτορας Χαιλέ Σελασιέ, που είχε τον τίτλο του Πρίγκηπα του Φοβερού (=Ras Tafari) και η γη της επαγγελίας τους παραμένει η Αιθιοπία. Μόνο που αν κυκλοφορείς σαν ράστα εδώ στην Ελλάδα υπάρχουν και κάποιοι όχι τόσο διαβασμένοι που δεν σε βλέπουν σαν πρίγκηπα. Καμιά τιμή και προσκύνηση δηλαδή. Σύλληψη και στην ψειρού επ’ αόριστον.
Humba. Τη λέξη θα τη δείτε αυτό τον καιρό πολλές φορές στο δρόμο σας γιατί «παίζει» στη διαφήμιση ενός νέου τριμηνιαίου περιοδικού «για το κοινωνικό και πολιτικό νόημα των σπορ, την οπαδική κουλτούρα, την εμπειρία του γηπέδου, και τον κόσμο της κερκίδας. Κυκλοφορεί σε 1000 αντίτυπα». Το διαφημίζω ασύστολα γιατί βρήκα μέσα πολύ ενδιαφέρον υλικό. Από το Λεβ Γιασίν ένα θρυλικό τερματοφύλακα της Εθνικής όταν η Ένωση διαφόρων κρατών λεγόταν Σοβιετική, μέχρι την λατρεμένη από πολλούς (ξέρουν εκείνοι γιατί) γερμανική ομάδα του Sankt
Pauli. Η λέξη Humba παραπέμπει σε ένα πανηγυρισμό που ξεκίνησαν οι οπαδοί της γερμανικής Mainz στα μέσα του 1990 και γινόταν στο τέλος όταν οι παίκτες έτρεχαν προς τους οπαδούς και εκείνοι λέγοντας ένα-ένα τα γράμματα στον Τελετάρχη της κερκίδας έφτιαχναν το βαρύγδουπο μόρφωμα Humba που ήταν μια τιμητική χειρονομία προς τους οπαδούς για τη βοήθειά τους.
ΥΓ. : Όποιος έχει μια ενδιαφέρουσα λέξη στο μυαλό του ή στο σεντούκι του και θέλει να τη μοιραστεί μαζί μας είναι ευπρόσδεκτος.
Cojones (τα κοχόνες). Αναγκάζομαι να συνεχίσω με μια ακόμη ξένη λέξη που φαίνεται να παίρνει πράσινη κάρτα παραμονής στην Ελλάδα. Γιατί την ακούω και τη βλέπω όλο και πιο συχνά. Υπάρχει και σε ένα κείμενο του δικού μας μαχητικού αν και αόρατου κοριτσιού του διπλανού πόρταλ, το είδα σε εφημερίδα και το άκουσα μόλις την Παρασκευή από τον ΒΗΜΑ-fm γύρω στις 6.30 μμ. Είναι ο πληθυντικός μιας ισπανικής «βρώμικης» λέξης που παραπέμπει στο ανδρικό κορμί. Εκεί, κάτω από τη ζώνη και λίγο(!) πάνω από τα γόνατα, όπου και ψάχνοντας αν πας, δεν συναντάς δυο μπαλάκια; Ε, αυτά είναι τα κοχόνες. Αν από κάποια ατυχία είναι ένα μόνο λέγεται cojon (κοχόν). Με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι εδώ στα μέρη μας, για όσους δεν θέλουν ο βρισιές τους να χάνουν σε τοπικό χρώμα άρα και σε αμεσότητα, άρχισε να επικρατεί σαν αντίστοιχη έκφραση «τα αυγά». Ακούγεται μάλιστα και σε διαφήμιση καταστήματος παιδικών παιχνιδιών αυτές τις ημέρες(Ωραίοι ε;). Πρόκειται για παλιά βορειοελλαδίτικη λογοτεχνική δημιουργία, έναν ευφημισμό, που ανέλαβε να την κάνει γνωστή στο Πανελλήνιο και το πέτυχε όταν δούλευε σαν προπονητής στην καλαθοσφαίριση κάνοντας εκρηκτικές δηλώσεις ένας γνωστός «ξανθός» ποιητής του οργισμένου λόγου με Ph. D. στις βρισιές.
Ζάπλουτος. Προς όλους τους Κακοφωνίξ στο ραδιόφωνο αλλά και σε όσους γράφουν και μάλιστα σε εφημερίδες που συμπαθούμε. Όσο λάθος είναι να λέμε ο Οκτώ(μ)βριος δίνοντας δουλειά σε ένα μι που δεν χρειάζεται, άλλο τόσο τρυπάει τα αυτιά και τα μάτια ο ζά(Μ)πλουτος. Τον υπερβολικά πλούσιο δημιουργεί αυτό το μονοσύλλαβο επιτατικό ζα στην αρχή της λέξης. Και αφού τα έχει όλα ο ζάπλουτος, σαν μνημονικό κανόνα ας έχουμε το ότι δεν του χρειάζεται και ένα μι παραπάνω. Ανάλογα υπήρχαν παλαιότερα τα: ζα-λευκος (=υπερλευκός), ζάπυρος (=πυρακτωμένος).
Υάδες. Είναι όνομα καφετέριας, τις πινακίδες της συναντάς ανεβαίνοντας τον περιφερειακό στο Αττικόν Άλσος στο Γαλάτσι. Δεν έχω πάει ποτέ και δεν έχω πάρει(ακόμη) λεφτά για να τη διαφημίσω. Σκέφτομαι όμως κάθε φορά ότι οι άνθρωποι εκεί βρήκαν ένα ωραίο όνομα για μαγαζί χωρίς να καταφύγουν σε ξένες πολιτείες. Από το ρήμα ύω, (με δασεία και οξεία) που σημαίνει ρίχνω βροχή πήραν το όνομά τους επτά αστεράκια στο «κεφάλι» του αστερισμού του Ταύρου και για τους ανθρώπους που τα παρατηρούσαν προσεκτικά, όταν ανέτελλαν ταυτόχρονα με τον Ήλιο προμήνυαν βροχή. Αυτές δηλαδή που θα μας βρέξουν (ενίοτε) είναι οι Υάδες. Beautiful.
Ράστα. Είναι είδος κόμμωσης όπου τα μαλλιά με τη βοήθεια ειδικής θερμαντικής συσκευής και μιας κολλώδους ουσίας τυλίγονται σε μόνιμες και μεγαλοπρεπείς μπούκλες. Είναι συγχώνευση των λέξεων Ras και Tafari. Οι λέξεις αυτές χαρακτηρίζουν μια θρησκευτική κοινότητα στη Τζαμάικα πού ιδρύθηκε από Αθίοπες σκλάβους φερμένους από τη χώρα τους στο νησί. Σύμφωνα με τις δοξασίες των ανθρώπων αυτών, αυτοκράτοράς τους είναι ο πεθαμένος πια αυτοκράτορας Χαιλέ Σελασιέ, που είχε τον τίτλο του Πρίγκηπα του Φοβερού (=Ras Tafari) και η γη της επαγγελίας τους παραμένει η Αιθιοπία. Μόνο που αν κυκλοφορείς σαν ράστα εδώ στην Ελλάδα υπάρχουν και κάποιοι όχι τόσο διαβασμένοι που δεν σε βλέπουν σαν πρίγκηπα. Καμιά τιμή και προσκύνηση δηλαδή. Σύλληψη και στην ψειρού επ’ αόριστον.
Humba. Τη λέξη θα τη δείτε αυτό τον καιρό πολλές φορές στο δρόμο σας γιατί «παίζει» στη διαφήμιση ενός νέου τριμηνιαίου περιοδικού «για το κοινωνικό και πολιτικό νόημα των σπορ, την οπαδική κουλτούρα, την εμπειρία του γηπέδου, και τον κόσμο της κερκίδας. Κυκλοφορεί σε 1000 αντίτυπα». Το διαφημίζω ασύστολα γιατί βρήκα μέσα πολύ ενδιαφέρον υλικό. Από το Λεβ Γιασίν ένα θρυλικό τερματοφύλακα της Εθνικής όταν η Ένωση διαφόρων κρατών λεγόταν Σοβιετική, μέχρι την λατρεμένη από πολλούς (ξέρουν εκείνοι γιατί) γερμανική ομάδα του Sankt
Pauli. Η λέξη Humba παραπέμπει σε ένα πανηγυρισμό που ξεκίνησαν οι οπαδοί της γερμανικής Mainz στα μέσα του 1990 και γινόταν στο τέλος όταν οι παίκτες έτρεχαν προς τους οπαδούς και εκείνοι λέγοντας ένα-ένα τα γράμματα στον Τελετάρχη της κερκίδας έφτιαχναν το βαρύγδουπο μόρφωμα Humba που ήταν μια τιμητική χειρονομία προς τους οπαδούς για τη βοήθειά τους.
ΥΓ. : Όποιος έχει μια ενδιαφέρουσα λέξη στο μυαλό του ή στο σεντούκι του και θέλει να τη μοιραστεί μαζί μας είναι ευπρόσδεκτος.
www.protagon.gr
No comments:
Post a Comment