Ελευθερία Αρβανιτάκη: «Ζηλεύω πολύ όσους μπορούν να γράφουν στίχους»..

Συμπληρώνει τριάντα χρόνια στη σκηνή και εξομολογείται πως μόνο όταν τραγουδά νιώθει τόσο δυνατή...
Στέκεται μπροστά στο τζάκι και σκαλίζει τα ξύλα. Η φωτιά δυναμώνει. «Κλείνω τριάντα χρόνια στο τραγούδι», λέει. «Το πιστεύεις;» Βλέποντας το λαμπερό -εντελώς αμακιγιάριστο- πρόσωπό της και τη σχεδόν εφηβική κοψιά της -με ένα δερμάτινο παντελόνι, ένα εφαρμοστό μακό μπλουζάκι και μια αρμαθιά βραχιόλια περασμένα στον καρπό της-, ομολογώ πως δυσκολεύομαι. Κι όμως, ήταν 1980 όταν μια ψιλόλιγνη κοπέλα με μακριά σγουρά μαλλιά εμφανίστηκε στο πάλκο με την Οπισθοδρομική Κομπανία, τραγουδώντας ρεμπέτικα και παλιά λαϊκά. «Ηταν πολύ ωραία εκείνη η εποχή του γκρουπ. Αλλά το ήξερα πως θα τελείωνε γρήγορα, όπως και έγινε. Και έπειτα, έμεινα μόνη. Και έκανα μια νέα αρχή. Eπιβίωσα όμως. Και να που σήμερα έχω κάνει πράγματα που ούτε να ονειρευτώ δεν τολμούσα τότε. Σκέψου πόσα τραγούδια σπουδαίων συνθετών και στιχουργών είπα. Πόσες σημαντικές συνεργασίες έκανα. Πόσο γενναιόδωρο ήταν μαζί μου το κοινό. Μέσα σε όλη αυτήν τη διαδρομή «συναντήθηκα» με ανθρώπους που μεγάλωσαν, ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά ακούγοντας τα τραγούδια μου. Δεν είναι ευλογία αυτό;»
Το σπίτι της Ελευθερίας Αρβανιτάκη και του συζύγου της, εικαστικού Γιώργου Χατζημιχάλη, είναι ένα μεγάλο διαμέρισμα σε κεντρικό σημείο της πόλης, γεμάτο καλοφροντισμένα φυτά, βιβλία, CD, πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες. Οχι, χρυσούς και πλατινένιους δίσκους δεν είδα. Και ας έχει κερδίσει δεκάδες μέσα σε αυτές τις τρεις δεκαετίες η Ελευθερία. Μου βάζει αχνιστό καφέ και καθόμαστε στο σαλόνι. Tο τηλέφωνο χτυπάει. Εκείνη απαντά, το πρόσωπό της φωτίζεται και σε λίγο σκάει στα γέλια. «Ηταν ο Γιώργος», προλαβαίνει την απορία μου. «Είναι στο εργαστήριό του, στο Γκάζι, και ήθελε να μου πει μια πολύ όμορφη ιστορία: το 1925, ο Ιγκόρ Στραβίνσκι έδωσε μια συναυλία στο Παρίσι. Το κοινό ενθουσιάστηκε τόσο πολύ, που τον σήκωσαν στους ώμους και τον περιέφεραν στους δρόμους της πόλης. Τέτοια αποθέωση! Δεν είναι απίστευτο το πώς αντιδρούσε ο κόσμος παλιότερα; Πόσα πράγματα κάναμε αυθόρμητα;»
Και τώρα τι έχει συμβεί; Γιατί γίναμε τόσο... ξενέρωτοι;
Μάλλον κλειστήκαμε στον εαυτό μας. Δεν λέω πως ήταν αποκλειστικά δική μας επιλογή. Οι συνθήκες μάς οδήγησαν εκεί. Αλλά, από την άλλη, μη νομίζεις ότι εξιδανικεύω το παρελθόν. Κάθε άλλο. Με εκνευρίζει η άποψη «το παλιό είναι πάντα καλό». Προτιμώ να πατάω στο παρελθόν -και στις εμπειρίες που έχω αποκομίσει ακόμη και μέσα από τα λάθη μου-, αλλά να βλέπω το σήμερα και το αύριο και να ορίζω τα πράγματα με τον τρόπο μου.
Ξέρεις, πολλοί θα περίμεναν να ζεις σε ένα σπίτι στα βόρεια προάστια με κήπο και πισίνα...
Και πισίνα, ε; (Γελάει) Λυπάμαι που τους χαλάω την εικόνα, αλλά ποτέ δεν ονειρεύτηκα ένα τέτοιο σπίτι. Τα τελευταία χρόνια, άλλωστε, με κέρδισε το κέντρο. Το απολαμβάνω. Είμαι κοντά σε όλα. Περπατάω πολύ. Δεν το αλλάζω με τίποτα.
Μιλάς λες και η Αθήνα είναι η ιδανική πόλη.
Από το καλοκαίρι του 2004 και μετά -για λίγους μήνες, βέβαια- ήταν. Τώρα έχει αρχίσει να θυμάται ξανά τον παλιό κακό εαυτό της. Είναι πάλι βρώμικη, βουλιάζουν τα πεζοδρόμια και δεν μπορείς να περπατήσεις, δεν είναι φροντισμένη όσο θα έπρεπε. Αλλά εγώ την αγαπώ με τα κουσούρια της.
Ετοιμάζεσαι για τη Θεσσαλονίκη, όπου θα παρουσιάσεις ένα πρόγραμμα ολομόναχη. Η κρίση δεν επιβάλλει το «η ισχύς εν τη ενώσει»;
Δεν μπορεί η οικονομική κρίση να είναι ο μπούσουλάς μου και να υπαγορεύει τις επιλογές μου, αλλά το τι ονειρεύομαι κάθε φορά να κάνω. Και εγώ έχω επιθυμήσει να βρεθώ μόνη στη σκηνή, ξέροντας πως είναι δύσκολο και, ίσως, ρίσκο. Αλλά και η «ένωση» δεν είναι πάντα εύκολη. Ιδιαίτερα όταν γίνεται για λόγους εμπορικούς.
Ανάμεσα στο κοινό σου βρίσκονται πολλοί νέοι της γενιάς των 700 ευρώ. Είναι προσιτό για εκείνους ένα τέτοιο πρόγραμμα;
Εχω αδυναμία στον εξώστη. Ο κόσμος που με ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια το ξέρει. Πάντα κυνηγώ το θέμα των τιμών και επιλέγω να συνεργάζομαι με επιχειρηματίες που επιδεικνύουν την ίδια ευαισθησία. Δεν επιτρέπω ασυδοσία. Οπότε, ναι, οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει να με ακούσει.
Με τα χρόνια είναι πιο εύκολη πια για σένα η «έκθεση» της σκηνής;
Οχι. Παραμένει δύσκολη διαδικασία. Γιατί πάντα θέλω το κέφι μιας παράστασης: να βγαίνω, να τραγουδάω και να βλέπω ανθρώπους που ευχαριστιούνται. Κι όταν αυτή η χημεία επιτυγχάνεται, η σκηνή είναι το πιο δυνατό ναρκωτικό. Μόνο που δεν σε καταστρέφει όπως τα άλλα. Τόσο πολλή ενέργεια δεν μπορεί να μου τη δώσει τίποτε άλλο. Αισθάνομαι απίστευτα δυνατή.
Eκτός σκηνής τη χάνεις αυτήν τη δύναμη;
Δεν μπορώ να το σκεφτώ έτσι. Είμαι μια άλλη όταν βρίσκομαι εκεί πάνω. Υπερβαίνω τον ίδιο μου τον εαυτό. Στην καθημερινότητά μου, ευτυχώς, «γειώνομαι».
Η δισκογραφία περνάει δύσκολες ημέρες. Και μεγάλο σουξέ έχουμε καιρό να ακούσουμε...
Υπάρχει αυτή η αίσθηση, αλλά προτιμώ να μιλήσω για τον εαυτό μου. Το «Μην ορκίζεσαι» και το «Δε μιλώ για μια νύχτα εγώ» έχουν αυτές τις προδιαγραφές. Μπορεί να είναι τραγούδια «μαζικά», αλλά, ταυτόχρονα, και διευσδυτικά. Μιλούν για τη χαρά, τον έρωτα και την πίστη σε μια σχέση. Τα θεωρώ απολύτως επιτυχημένα, λοιπόν.
Να γράψεις στίχους επιχείρησες ποτέ;
Δεν το κατέχω το... άθλημα. Ζηλεύω πολύ όσους έχουν αυτό το ταλέντο. Εχω δοκιμάσει, βέβαια, να γράψω. Αλλά δεν θεώρησα το αποτέλεσμα άξιο να δημοσιοποιηθεί. Γι' αυτό και δεν τα διάβασε κανείς.
Ούτε ο Γιώργος;
Ούτε εκείνος. Αυτολογοκρίθηκα. (Γέλια) Ισως το επιχειρήσω ξανά στο μέλλον, όταν θα έχω περισσότερο χρόνο.
Μπορείς να ξεχωρίσεις την κολακεία από όσα σου λένε οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι, ο «κύκλος» σου;
Είναι υπέροχο να ακούς μόνο καλά λόγια και να έχεις την αίσθηση πως ό,τι κάνεις είναι καταπληκτικό. Αλλά δεν γίνεται! Εχω ανάγκη την αληθινή κριτική - όχι την κολακεία ούτε τα επιθετικά, κακόπιστα σχόλια. Και είναι ωραίο που έχω συνεργάτες -όχι «κύκλο»- που να τους εμπιστεύομαι, να συμπορευόμαστε. Να με τιμούν και να τους τιμώ. Πάντα ακούω τις γνώμες τους, λοιπόν. Βέβαια, τελικά του κεφαλιού μου κάνω. (Γελάει)
Η λογική σε οδηγεί στις αποφάσεις σου ή το συναίσθημα;
Είμαι άνθρωπος του μέτρου. Η λογική μού ξεκαθαρίζει το τοπίο σε μια κατάσταση για να μπορέσει το συναίσθημά μου να λειτουργήσει.
Τα παιδιά σου πόσων ετών είναι;
Η Αντιγόνη 20. Το φαντάζεσαι; Σπουδάζει στην Αγγλία. Και ο Λεωνίδας, ο ΑΕΚτζής μου, στα 13.
Εχεις αγωνία για το μέλλον τους;
Καμία! Είμαι σίγουρη πως, αν αγαπήσουν κάτι και το ακολουθήσουν, θα είναι ευτυχισμένα. Αν μπουν, όμως, σε μια σύμβαση του «έτσι πρέπει», θα έχουν κάνει την πρώτη μεγάλη αποτυχία στη ζωή τους.
Τι συμβουλές τους δίνεις;
Να έχουν απόλυτη αίσθηση σε ποια κοινωνία ζουν, για να μπορούν να ορίζουν και το πώς θα ζουν. Η γνώση είναι ελευθερία.
Στο εργαστήριο του Γιώργου σού αρέσει να μπαίνεις;
Φυσικά. Είναι μια άλλη ζωή εκεί. Ενας κόσμος παραμυθιού. Δεν παρεμβαίνω στη δουλειά του. Συζητούμε όμως πολύ. Νοιάζομαι για το δικό του το ταξίδι. Ετσι δεν είναι το δέσιμο στα ζευγάρια;
Ο καθρέφτης σου τι σου λέει;
Την ηλικία μου.
Ολα στο μυαλό μας δεν είναι;
Οχι, βέβαια! Ο χρόνος μάς αφήνει σημάδια που βλέπουμε. Απλώς παίζει ρόλο η διάθεση με την οποία στεκόμαστε κάθε φορά μπροστά στον καθρέφτη μας. Είναι μέρες, για να καταλάβεις, που μισώ τις ρυτίδες μου και μέρες που δεν τις βλέπω καθόλου.
Θα αποφάσιζες ποτέ να τις αντιμετωπίσεις δραστικά;
Δεν ξέρω. Πάντως, οτιδήποτε θελήσει να κάνει μια γυναίκα για να αισθανθεί καλύτερα με τον εαυτό της -πλαστική, μπότοξ, λιποαναρρόφηση- είμαι μαζί της. Προς το παρόν, δρω προληπτικά: περιποιούμαι πολύ τον εαυτό μου. Με προσέχω.
Εχεις ζήσει στιγμές που σκέφτηκες πως τα έχεις όλα;
Ναι, βέβαια. Αρκετές στιγμές καθαρότητας και πληρότητας - ερωτικής, προσωπικής, επαγγελματικής.
Και στιγμές που είπες «τα χάνω όλα»;
Ουουου! (Γέλια) Αυτές δυστυχώς ήταν περισσότερες...
info Από τις 5 Φεβρουαρίου στο «Stage» της Θεσσαλονίκης (26ης Οκτωβρίου 27), κάθε Παρασκευή και Σάββατο, για 10 μοναδικές παραστάσεις, και έπειτα στο VOX της Αθήνας.
Πηγή: Περιοδικό «Κ»